Categorieën
Cultuur Politiek en Geloof

[Commentaar] Een God van uitersten bepaalt ook politieke vleugels

“Vanuit de onmetelijke oneindigheid, zonder beperkingen, boetseerde God een beperkte wereld, perste die in begrensde dimensies van tijd en ruimte.” Het is voor christenen vaak moeilijk om de onbegrensdheid van God en van zijn liefde met de soms strenge regels in de bijbel te verbinden. Beide zijn er te vinden. Deze twee kanten van God verklaart de twee kampen binnen het christendom ten opzichte van het homohuwelijk, met genuanceerde groepen in het midden.
Het ‘parenting-principe’, zoals je aan de naam hoort komt dit uit de VS, wordt wel genoemd als koppeling van enerzijds Gods liefde en anderzijds zijn strenge en soms haast kleinzielig lijkende regels. God zou als een vader zowel liefdevol als streng (doch rechtvaardig) zijn. Delen van de bijbel laten een veel ‘willekeuriger’ beeld van God zien.
Een ander beeld, uit het vroege christendom, is het beeld van de kwade Demiurg, de God van het Oude Testament. Alleen de God van Jezus zou dus goed zijn. Daarmee ontweek men de regels in het OT, maar van Paulus was men dan nog niet ‘verlost’.
Daarnaast is er nog de ‘pastorale kwestie’. Mensen zijn homoseksueel, dat is in ieder geval niet altijd iets waar zij wat aan kunnen doen. Tegen deze mensen roepen, hoe iemand er zelf ook over denkt, dat zij fout zijn, is niet erg aardig. Hoewel de Amerikaanse president Barack Obama het met religieuze woorden inkleedt, zijn voornaamste reden om het homohuwelijk te omarmen lijkt de pastorale reden te zijn. Die reden mag er zeker zijn.
Het is ook duidelijk dat de tegenstanders van homohuwelijk dit met theologische, maar ook met pastorale redenen doen. Als homoseksualiteit een doodzonde is, dan is er alle reden om daarvoor te waarschuwen.
Wereldwijd lijkt het erop dat homoseksualiteit steeds meer geaccepteerd wordt. Tegenstanders van het homohuwelijk lijken ‘aan de verkeerde kant van de geschiedenis’ te staan. Tegelijkertijd bestaan beide kanten nog voluit en dient met beide rekening gehouden te worden.

In feite zoals de God in het artikel van Anton Verweij. Een God die niet voorspelbaar is, oneindig groot en toch beperkt hij zichzelf. Liefdevoller dan mensen kunnen denken, maar zeer waarschijnlijk ook strenger dan mensen kunnen denken. Dat is misschien niet altijd in woorden te vangen. Het is zeker wel goed om in de omgang met andere gelovigen in het achterhoofd te houden dat God groter is dan mensen kunnen denken of beseffen. Dan kunnen zowel de onbegrensdheid van God en zijn liefde en de strengheid van God gewoon blijven staan.

Door Evert te Winkel

Initiatiefnemer van Vrijzinnig Evangelisch. Ooit een wat zurige bijna-ex-evangelische, inmiddels opbouwend-kritisch evangelisch. Probeert aardiger te zijn.

6 reacties op “[Commentaar] Een God van uitersten bepaalt ook politieke vleugels”

Ik vind de insteek dat God ‘onvoorspelbaar’ is, boeiend, zeker bruikbaar als vroomheidsfrase, maar in de systematische theologie dan weer minder goed bruikbaar. ‘Allah’ mag dan misschien een steen kunnen scheppen die zwaarder is dan Hijzelf, het Christelijk Godsbeeld, in ieder geval het katholieke, gaat er van uit dat God Zich houdt aan Zijn eigen wetmatigheid. (zie b.v. http://www.columbia.edu/cu/augustine/a/science_origin.html ) Ik vind het overigens óók nog eens een creatieve oplossing voor het probleem dat ‘sola scriptura’ heeft gecreëert, maar volgens mij kom je dan uiteindelijk in een wereld terecht waarin ‘waarheid’ een kwestie v/h ‘recht van de sterkste’ wordt. Wat dan weer z’n weerslag heeft op de rest van het stuk.

Over het homohuwelijk; vanuit mijn katholieke levensovertuiging bestaat zoiets eenvoudig niet, het is fysiek onmogelijk. Maar goed, ik vind het burgerlijk huwelijk óók geen huwelijk. De staat zou gewoon aan ieder die dat wil, of het nou om twee of meer mensen gaat, financiëel-juridische contacten moeten verschaffen en zich verder inhoudelijk afzijdig te houden.

Dit vind ik trouwens een opmerkelijke en dus eveneens boeiende observatie:

“Tegenstanders van het homohuwelijk lijken ‘aan de verkeerde kant van de geschiedenis’ te staan.”

Even los van ‘goed’ of ‘fout’; ik zie het vooral ingevoerd worden in culturen die zelf een zekere mate van verval beleven.

@Anthony
Bedankt voor je reactie. Ik reageer even kort in een paar punten, ik verwacht daar wat duidelijkheid mee te kunnen verschaffen.

1. Systematische theologie is ontzettend interessant, maar deze website is niet theologisch van aard. Het is duidelijk dat hier theologie in verwerkt zit, iets wat erg ongebruikelijk is bij de commentaren op deze site, maar dat is echt bedoeld om de maatschappelijke kwestie aan de orde te stellen: namelijk dat er verschillende manieren zijn om naar dit onderwerp te kijken. Het gaat dus niet over het volledige waarheidsbegrip.

2. Ik kan me voorstellen dat je zegt dat vanuit je katholieke levensovertuiging het homohuwelijk niet bestaat. Dit commentaar is niet bedoeld om vanuit de bijbel of levensbeschouwing te vertellen of je voor of tegen homohuwelijk moet zijn. Het gaat erom mensen te vertellen dat bij God meer ruimte is dan bij mensen en gaat dus heel bewust om het genadebegrip. Daar zitten theologisch haken en ogen aan.

Ik ben het er verder mee eens dat het ‘burgerlijk huwelijk’ niets meer zou moeten zijn dan een administratieve handeling, waarbij in mijn ogen ook het probleem van de zogenaamde weigerambtenaar niet meer zou bestaan. Doordat ook het burgerlijk huwelijk allerlei ceremonieel kent is het begrijpelijk dat sommige mensen dat niet willen doen wanneer zij tegen die ceremonie zijn.

3. Het zou kunnen dat homohuwelijk vooral voorkomt bij ‘culturen die in verval zijn’. Ik vraag me wel af of en wat hier de oorzaak-gevolg-relatie is.
Groet.
Evert te Winkel
(schrijver van dit commentaar)

Beste Evert,

Bedankt voor je verduidelijking. Dit is in mijn ogen wel typisch een thema waar verschillende disciplines elkaar raken, maar ik denk te begrijpen wat je bedoelt. 😉 Eind vorig jaar heb ik hier, n.a.v. de kwestie rond het homoseksuele raadslid Monique Heger ook eens over geschreven met inbegrip van de maatschappelijke kant van de zaak: http://www.nd.nl/artikelen/2011/oktober/05/seksualiteit-te-veel-van-voortplanting-losgemaakt

Ik denk dat je op punt 2 iets relevants aansnijdt; soms lijkt het erop dat we weliswaar allemaal zondaars zijn, maar homo’s nog nét iets zondiger. Zonder af te doen aan de oprechtheid van tegenstanders van het ‘burgerlijk homohuwelijk’, stoort me dit toch wel eens. Vanuit verschillende Christelijke visies wordt wel eens betoogt dat de homobeweging geaardheid teveel laat samenvallen met identiteit, maar ik vraag me af of men met bovengenoemde houding niet ongeveer hetzelfde doet. Ook, bijvoorbeeld, vanuit een orthodox-katholieke visie valt best een agument neer te zetten dat een duurzame vriendschapsrelatie iets is wat in zichzelf goed is, een stap dichter bij het ideaal. En dat een persoon in z’n geheel moet worden gezien. Dit is ook de insteek die kardinalen als Schönborn of Martini kiezen. Op een heel ander onderwerp, nl. condooms, deed paus Benedictus XVI eigenlijk soortgelijke uitspraken.

W.b.t. punt 3, die is er niet direct, denk ik. Meer indirect in de zin van dat rijke culturen meer tijd en aandacht aan individuele ontplooing kunnen schenken. Op zichzelf niet zo verkeerd natuurlijk, maar ik denk dat de balans misschien wat teveel overhelt ten koste van het algemeen belang. Ik vraag me af hoelang een dergelijk ingerichte maatschappij in bredere zin -alleen al vanuit demografisch oogpunt gezien- kan voortbestaan. En áls ze in haar huidige vorm eindig is; wat neemt men mee en wat laat men achter? Ik weet het niet, ik kan me verschillende scenario’s indenken.

@Anthony
Over punt 2 ben ik het met je eens dat mijn ‘oplossing’ weleens de weg van de minste weerstand kan zijn. Zo is het niet bedoeld. Voor mezelf ben ik er niet van overtuigd welke ‘kant’ ik moet kiezen t.o.v. homoseksualiteit in combinatie met mijn geloof. Ik denk er over na, maar heb daarin geen definitieve keuze gemaakt. Ik denk dat (mijn) makkelijke antwoorden ook niet voldoen. Het lijkt mij dat een Schönborn en Martini een gedurfde stap zetten die niet door alle katholieken gewaardeerd zal worden. Dat zijn goede en interessante dingen.

Over punt 3 ben ik het geheel met je eens, dat de vergaande ontplooiing van het individu het algemeen belang niet dient. Dat geldt in mijn ogen veel breder dan het onderwerp homoseksualiteit. Ik denk dan bijvoorbeeld aan hoe kleine kinderen beschadigd kunnen raken door de scheiding van de ouders en het vertrouwen in mensen verliezen, aan onverschilligheid naar anderen toe, een hang naar spirituele bevrediging zonder verantwoordelijkheid. Als niemand die de verantwoordelijkheid kan dragen deze op zich neemt, dan komt deze uiteindelijk neer op de ruggen van hen die het niet kunnen dragen. En dat is een trieste zaak.
Evert te Winkel

Beste Evert; ik zou er wel meer over willen zeggen, maar ik weet niet of ik daarmee de grenzen schendt die je opgesteld hebt tussen maatschappelijke berichtgeving en theologie. Ik geloof zelf dat deze grenzen niet bestaan, hoogstens ten onderscheid op een praktisch vlak. Maar hier staan nu eenmaal fundamenteel verschillende visies op de werkelijkheid tegenover elkaar.

Daarom wil ik dit:

“Over punt 2 ben ik het met je eens dat mijn ‘oplossing’ weleens de weg van de minste weerstand kan zijn”

…toch wel even rechtzetten; ik ben volkomen overtuigd van je oprechtheid om dit probleem, waar iedere Christen van wakker zou móeten liggen, oprecht in de ogen te kijken. Vanuit de Bijbel gezien is er ook geen eenvoudige oplossing. Monogame homosexualiteit, wat je er ook van vind, bestond in die tijden gewoonweg niet, dus kan de Bijbel er ook geen uitspraken over doen. Als katholiek heb ik het maar makkelijk, vanuit mijn paradigma kan ik de situatie vrij makkelijk duidden. Maar vanuit jouw paradigma, welke ik per definitie alleen in stereotypen kan reconstrueren, lijkt het me een enorme worsteling.

Vandaar dat ik één ding heel duidelijk wil stellen; mocht ik het inhoudelijk met je oneens zijn, onthoud dan dat dat wmb. geen ‘veroordeling’ inhoudt. Ik ben het dan met je oneens, maar ik laat me niet uit over je intenties en diepere beweegredenen.

@Anthony
Die grenzen zijn vooral voor de artikelen die ik zelf schrijf of ik die op de website plaats. In de reacties mag het allemaal wat meer uitwaaijeren. Om de identiteit van de website te bewaken maak ik dat onderscheid in de artikelen heel bewust.

Over ‘punt 2’, om het zo maar even te noemen, dat was iets waar heel veel eigen interpretatie in zit, ook een risico waar ik zelf heel erg voor op wil passen. Ik pleit zeker niet voor een ‘Do what thou wilt’-achtige ethiek. Ik denk dat de bijbel veel meer op het handelen gericht is dan het christendom vaak is en dat er hele scherpe grenzen worden gesteld. Maar die houd ik zelf graag bij mezelf. Dat is inderdaad een worsteling.
Ik denk dat die worsteling er ook mag zijn, dat er veel meer mee geworsteld wordt dan weleens door ‘seculieren’ gedacht wordt.

Als laatste: ik waardeer je niet-veroordelende houding. Er zijn altijd redenen om het met anderen oneens te zijn en het is voor mij niet altijd gemakkelijk om daar op een goede en respectvolle manier mee om te gaan. Ontzettend bedankt daarvoor.
Evert te Winkel