Categorieën
Cultuur Kerk

[Commentaar] Divers christendom mag toleranter

Het christendom heeft zich de vele eeuwen van haar bestaan ontwikkeld en is daarbij niet dezelfde gebleven. Velen menen dat te moeten gebruiken als argument voor of tegen het christendom. Voor dergelijke simplismen is echter geen ruimte.

Het christelijke denken is altijd bijzonder divers geweest. Inderdaad noemt de Amerikaanse theoloog en historicus Bart Ehrman al de ebionieten en marcionieten en verdienen ook de latere gnostici, die al vele verschillende stromingen bevatte, aparte vermelding. Naast de Bijbel geeft ook Buiten de Vesting hier een helder inkijkje in.
En dan? Waren de vroege christenen het allemaal met elkaar oneens, zoals sommigen die het christendom bestrijden beweren? Of was er juist een grote diversiteit en bewijst dit de grote tolerantie binnen het christendom? Vaak leefden verschillende groepen christenen liever zonder dan met elkaar. Wat duidelijk is, is dat de hoofdstroom van het christendom, zoals die er nu is, zowel ideeën van de marcionieten als van de ebionieten met zich meedraagt.
In de breedte van deze kerk hebben ideeën en daden altijd een grote rol gespeeld, de ene groepering legde weliswaar meer nadruk op innerlijke beweging, terwijl anderen juist in actie kwamen voor hun medemens of voor God. Soms op totaal verkeerde manieren, denk aan de bekende kruistochten. Sommige bewegingen beriepen zich vooral op het woord, al voor de komst van de protestanten overigens, anderen beriepen zich liever op traditie of zelfs openbaring.

Sommigen meenden in het evangelie een morele code te herkennen, volgens anderen levert alleen geloven hierin een ticket naar de hemel. Het christendom is bijzonder divers. Mooier dan dat wordt het niet. Een beetje meer tolerantie naar andersdenkenden zou je wel mogen verwachten.

Door Evert te Winkel

Initiatiefnemer van Vrijzinnig Evangelisch. Ooit een wat zurige bijna-ex-evangelische, inmiddels opbouwend-kritisch evangelisch. Probeert aardiger te zijn.

3 reacties op “[Commentaar] Divers christendom mag toleranter”

(Verbeterde versie! Haal vorige reactie best weg, a.u.b.)
Als je die lijn ver genoeg doortrekt; dan zijn boeddhisten ook christenen, denk ik.
Ik sta daarom ook slechts gedeeltelijk achter je pleidooi voor tolerantie: tolerant moeten we zijn ‘om andermans geloof’ te respecteren… maar we moeten daarom toch niet tolerant zijn in de eigen leer!
We moeten die eigen leer wel toetsen aan het Woord en we zullen zo kunnen ontdekken of, waarom en hoe die leer juist uiterst tolerant is!

Een leerstelling die bijvoorbeeld zegt dat Yeshua (Jezus) niet ‘de Christus’ zou zijn; die wil ik nog wel als ‘een mening’ respecteren maar ik kan die mening niet en nooit als Bijbels beschouwen! Daarin wens ik niet tolerant te zijn!

We moeten met z’n allen goed begrijpen waarom dat van belang is: in de Bijbel is het ‘God’ die de religie eigenhandig afschaft, niet ‘de mens’… en precies daarin ligt ook de tolerantie van de Bijbelse leer! Als je van Jezus echter iets anders maakt dan ‘God’, dus dan dat Hij naast mens inderdaad ‘ook God’ zou zijn… dan is het niet ‘God’ die de religie afschafte maar ‘slechts een mens’ en dan kun je – hoe goed die Jezus het ook allemaal bedoelde – de religie niet als afgeschaft beschouwen… waardoor de tolerantie juist alle basis (van God die de religie afschaft!) mist.

De atheïst zegt:
er is waarschijnlijk geen God… dus geloof ik niet.
Het Nieuwe Testament zegt:
voor zover er (voor u) ook maar een God kan zijn; heeft deze ‘God’ de hele religie afgeschaft! Blijde Boodschap!

Maar het Oude Testament had al gezegd:
voor zover godheden geloofwaardig willen zijn, moeten zij aan 4 criteria beantwoorden: zij moeten ‘één’, ‘volmaakt’, ‘eeuwig’ en ‘onzienlijk’ zijn. Conclusie: er kan slechts één ‘God’ geloof-waardig zijn… (die dan in het NT de religie afschaft op de eerste Goede Vrijdag)

Vraag is dus: waarom zou een atheïst ‘God’ nodig hebben om de religie als afgeschaft te kunnen beschouwen?
Antwoord: omdat een mens te zwak is om atheïst te kunnen zijn! Zonde, maar zo is het!
Er komt altijd een dag waarop een volleerde twijfelaar ook eens aan de (leer van de) twijfel zal twijfelen.
Tegenover geloof staat twijfel. Wie echter op een dag ook de twijfel gaat betwijfelen… die ‘gelooft’! Vraag is dan alleen nog… waarin?

Op die dag is het belangrijk voor hem te weten dat: voor zover er een God kan bestaan, deze ‘God’ de religie heeft afgeschaft.
Maar die leerstelling heet wel ‘christendom’ en niet ‘atheïsme’!
Daarom heeft een atheïst ‘God’ heel hard nodig!

En daarom mogen christenen Jezus absoluut niet van Zijn Goddelijkheid laten ontdoen: omdat een atheïst in wezen niet in staat is God te verlaten (hij maakt zichzelf echter wijs van wel!)… neen, enkel ‘God’ is in staat ‘God’ te verlaten… maar dan moet Jezus wel ‘God’ zijn en blijven, natuurlijk!

Atheïsten hebben nooit begrepen dat het in hun belang is dat Jezus inderdaad ‘God’ was en blijft.
Daarom mogen christenen hun ‘Christus’ niet opgeven.
Heb je ‘m?!

Van alle verhalen die in de menselijke geschiedenis geschreven is, is ‘de Bijbel’ het enige verhaal waarin je een ‘éne, volmaakte, eeuwige en onzienlijke God’ vindt die een einde maakt aan alle religie.

Als dus de atheïst God wil verlaten… dan moet Hij begrijpen dat alleen God ‘God’ kan verlaten… en dat de Bijbel het enige verhaal onder de zon is waarin God ‘God’ heeft verlaten.
ALs Jezus niet ‘God’ is, is er in wezen ook geen atheïsme mogelijk omdat een mens niet in staat is God te verlaten… hij zal altijd twijfelen aan zijn twijfelen.

Ik heb overigens altijd geloofd dat ‘de religie afschaffende God’ (Gods vrijzinnigheid, dus!) HÈT ultieme criterium is geweest waarmee bepaald werd of een tekst wél of niet tot de canon van het Nieuwe Testament moest worden toegelaten.

Ik daag jullie uit het eens na te gaan: zowat alle ‘niet in de NT-canon opgenomen teksten’ zullen leerstellig de goddelijkheid van Jezus ontkrachten.
Als Jezus in het verhaal echter uitroept: ‘Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten’… en Hij zou NIET God zijn… dan heeft ‘God’ in dat verhaal dus iemand anders dan Zichzelf verlaten.
Dan is de Besnijdenis tevergeefs verdwenen, dan zijn de Hebreeuwse voedingsvoorschriften tevergeefs verdwenen, dan is de sabbatsplicht als 4e Wet van Mozes 10 Geboden tevergeefs afgeschaft, enzovoort.

Er is een leer die leert dat Jezus inderdaad NIET God was maar ‘slechts’ een belangrijke profeet… en zie: daarin werden al deze (sinds Jezus afgelaste) religieuze uitingen daarom ook heel bewust terug ingevoerd: de voedingswetten, de besnijdenis, de sabbatsplicht (als vrijdagsplicht), de ‘wettische ‘God”.

Op DIT ultieme criterium zijn heelwat oude teksten (in die tijd was er ook sensatie-pers, hé!) gesneuveld als niet relevant: omdat zij er niet van getuigden dat ‘God’ inderdaad ‘God’ had verlaten… aangezien in hùn versie Jezus niet ‘God’ was!