Categorieën
Politiek en Geloof

Gods wil

Wat als we voor medische zaken naar de dominee, voorganger, predikant of priester zouden gaan? Laten bidden voor een gebroken been, in plaats van deze laten gipsen, besluiten dat zowel het goede als het kwade van God komt en we beide dus lijdzaam moeten ondergaan. Of aan de predikant vragen of we ons moeten laten vaccineren? Els Borst en Heleen Dupuis vragen in De Telegraaf predikanten om op te roepen tot vaccineren, want niet vaccineren is klaarblijkelijk tegen de wil van God.

Evert te Winkel

Autoriteit
Dit lijkt mij een grove overschatting van de autoriteit van predikanten, ook binnen de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten, waar de vaccinatiegraad het laagst is. Daarbij zie je ook nog dat in de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (hier) en bij de Oud Gereformeerde Gemeenten (hier) het aantal gemeenten met eigen predikant opvallend laag is, waarmee de invloed van de predikanten juist in deze kerkgenootschappen niet te hoog moet worden ingeschat.

Het probleem waarmee Borst en Dupuis zichzelf opzadelen is niet dat van gebrekkige kennis van de details van de klein-religieuze groepjes. Het signaal dat de twee afgeven is dat gemeenteleden voor de medische ethiek blijkbaar bij hun predikant terecht moeten. Die predikant zou de wil van God vertellen en de gemeenteleden zouden daar natuurlijk naar moeten luisteren. Stel dat vanuit de Bijbel betoogd kan worden door predikanten dat vaccineren inderdaad de wil van God is. Parallel daaraan kan vanuit de Bijbel heel veel betoogd worden, tot het doden van kinderen aan toe.

Wil van God
Dat is niet de wil van God, zullen Els Borst en Heleen Dupuis betogen, de vraag is hoe zij dit willen verantwoorden. Een beroep op de Bijbel? Dat wordt lastig. Een beroep op: ‘Als alles Gods wil is, dan is het doden van kinderen dat zeker niet’ lijkt me weinig indrukwekkend. Misschien is het wel verstandig om niet al te vrijmoedig met de veronderstelde wil van God om te springen, zeker niet voor buitenstaanders zoals Heleen Dupuis en Els Borst. Doen alsof Gods wil een soort eenduidige regel is die mensen volgen en waar zij ook gemakkelijk vanaf stappen als de predikant dat zegt doet geen recht aan de worsteling die mensen in hun persoonlijk leven met deze onderwerpen hebben, zoals Helma Ruijs zegt:

“Vanuit het vertrouwen in de Goddelijke Voorzienigheid wordt vaccinatie door sommigen gezien als een aantasting of ondermijning van dat vertrouwen. Aan de andere kant beschouwen anderen vaccinatie juist als een gift van God om beter gezond te kunnen blijven. Vaak gaat de afweging om wel of niet te vaccineren gepaard met een innerlijke strijd.”

Die innerlijke strijd, waarbij mensen zelf een autonome afweging maken, willen Dupuis en Borst dus vervangen voor een situatie waarin gemeenteleden braaf luisteren naar de predikant, die weer instructies van politici overnemen. Want dat is de wil van God. Zelf denk ik dat het verstandiger is dat politici niet op deze wijze proberen predikanten voor hun karretje te spannen.

Overigens is in Nederland de vaccinatiegraad bijzonder hoog (pdf).

»«

De Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) schreef een brochure met de titel Vaccinatie: voorzienigheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid (pdf), waarin zij op een zeer open en genuanceerde wijze inzicht geven in de heel verschillende overwegingen van predikanten binnen de reformatorische gezindte.

»«

Naschrift 12 juli 14:00 uur: Natuurlijk bedoel ik niet dat er slecht geluisterd wordt naar predikanten in de GGiN of de OGG omdat het er weinig zijn, het tegendeel is overigens waar, ik denk eerder dat de mogelijkheden om direct invloed uit te oefenen beperkt zijn doordat een enkele predikant vele gemeenten moet bedienen.

» geplaatst: 12 juli 2013 om 13.00 uur

Door Evert te Winkel

Initiatiefnemer van Vrijzinnig Evangelisch. Ooit een wat zurige bijna-ex-evangelische, inmiddels opbouwend-kritisch evangelisch. Probeert aardiger te zijn.

6 reacties op “Gods wil”

@Marco
Dat ligt niet zo eenvoudig en ik heb dat hier bewust weggelaten omdat dat verhaal wat ingewikkeld is, ik wil liever geen onzin vertellen. Hieronder iets meer erover:
Het aantal antroposofen dat niet-vaccineert is, in tegenstelling tot wat jij schrijft, niet groter dan het aantal reformatorischen. Relatief gezien zijn er meer niet-vaccineerders onder antroposofen dan onder reformatorischen, maar de verschillen binnen de groep reformatorischen zijn ook erg groot. Zestig procent van de reformatorischen vaccineert, maar binnen Hersteld Hervormd, een groep daarvan, is dat ongeveer 85. Andere groepen, de twee in het artikel genoemde, hangen meer rond de twintig procent. Antroposofen vaccineren meer dan dat.
Je kan zien dat het niet-vaccineren meer een reformatorisch probleem is dan een antroposofisch probleem als je naar de kaartjes kijkt. Veel antroposofen wonen in Amsterdam, hoewel ze überhaupt wat meer in de stad wonen. In de buurt van Amsterdam zie je een lichte verlaging van de vaccinatiegraad, terwijl in de zogenaamde Bible belt een veel groter verlaging van de vaccinatiegraad zichtbaar is.
Daarbij hebben reformatorischen over het algemeen meer contact met reformatorischen dan antroposofen met antroposofen, waardoor het besmettingsgevaar bij reformatorischen groter is dan bij antroposofen.
Wat dat betreft kan ik me de focus op de reformatorische groepen goed voorstellen. Mijn punt in dit stuk is dat ik denk dat de Dupuis en Borst zichzelf in de vingers snijden met hun wijze van argumentatie, terwijl ik persoonlijk wel voor vaccinatie ben en het dus met hen eens. Behalve over de wil van God dan 😉

“Daarbij zie je ook nog dat in de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en bij de Oud Gereformeerde Gemeenten het aantal gemeenten met eigen predikant opvallend laag is, waarmee de invloed van de predikanten juist in deze kerkgenootschappen niet te hoog moet worden ingeschat.” Nee joh, predikanten worden daar zo’n beetje vereerd. Er zijn misschien veel vacante gemeenten, maar dat komt omdat er zo weinig studenten worden toegelaten tot de opleiding. Je moet wel geroepen zijn natuurlijk. Ik denk juist dat de invloed van de herders en leraars in de GerGem en GGiN een stuk groter is dan in andere kerkgenootschappen, waar de voorgangers minder op een voetstuk staan. Lees dit anders eens, prachtige typering van hoe dat gaat: http://goedgelovig.wordpress.com/2013/05/29/de-dag-van-het-curatorium/

@Dirk-Jan
Het gezag van een predikant in deze gemeenten is ex cathedra opvallend groot. Nadeel voor deze predikanten is dat zij voor veel gemeenten verantwoordelijk zijn en daardoor eigenlijk alleen ex cathedra hebben. Gezag uitoefenen gaat veel gemakkelijker, en dat moet jij als theoloog weten, via persoonlijk contact. Dat deze predikanten op een voetstuk staan maakt de ruimte om buiten ex cathedra om invloed uit te oefenen alleen maar kleiner, lijkt mij.