Categorieën
Cultuur Kerk

Waarom is er een kerk?

engel, evert te winkel
Toont dit lichtspel een engel? Foto: archief Evert te Winkel

Zonder kerk geen geloof. Het grootste deel van mijn kerkelijk leven heb ik in kerken doorgebracht die, om het maar in vaktermen te zeggen, laag-liturgisch zijn. Kort gezegd betekent dat: Het verschil in vorm tussen de kerk en het dagelijks leven is klein. Er zijn weinig rituelen, de muziek doet enigszins denken aan popmuziek, mensen dragen geen rituele kleding, in de preken zoekt men aansluiting bij het dagelijks leven van mensen enzovoort. Ik ga dat steeds meer als een gebrek zien.

Het christelijk leven is niet een leven zoals het dagelijks leven, het christelijk leven moet het dagelijks leven juist veranderen tot een leven zoals God dat voor ogen heeft. Er moet in mijn ogen een kloof zijn tussen het dagelijks leven en de kerk, alleen dan kan de kerk de cultuur kritisch benaderen en werkelijk het verschil maken in ons bestaan. Dan kunnen wij als christenen, de kerk is de bijeenkomst van christenen, ons geloof in de praktijk brengen. Zonder kerk zijn we niets anders dan de cultuur.

Daarbij bouwt de kerk het geloof ook op. Ik geloof dat een kerk uit drie hele belangrijke elementen bestaat: overtuiging, gemeenschap en ritueel. Elk van die drie elementen komt samen in de Eucharistie, binnen protestantse kringen het Heilig Avondmaal genoemd. De innerlijke overtuiging dat Jezus gestorven is en leeft wordt door ons nogmaals herinnerd. Als christelijke gemeenschap eten en drinken we het Lichaam van Christus. Deze maaltijd is een ritueel waarin we geloven dat brood en wijn ook daadwerkelijk Lichaam van Christus worden, het is dus ook een verbinding met God. Ik geloof dat deze drie elementen belangrijk zijn omdat iedereen weleens van het geloof valt. Ik ben tijdens de pubertijd wel vierhonderd keer van mijn geloof gevallen, had ik dan de gemeenschap van gelovigen niet en waren de rituelen afwezig, dan was ik zeker afgehaakt. Nu is mijn overtuiging in rustiger vaarwater gekomen en heb ik soms grote moeite met de gemeenschap. Zo houd ik altijd wel ergens moeite mee, maar heb ik voldoende stabiliteit om niet zomaar van mijn geloof te vallen.

In november deed ik een tweetal gastlessen levensbeschouwing, onder de titel ‘Vraag het de christen. Ik zet de vragen en mijn antwoorden in stukken online, meestal één vraag en antwoord per keer. Deze korte stukjes laten iets zien van mijn gedachten als leek over deze onderwerpen. Alle stukken kan je hier vinden.

Door Evert te Winkel

Initiatiefnemer van Vrijzinnig Evangelisch. Ooit een wat zurige bijna-ex-evangelische, inmiddels opbouwend-kritisch evangelisch. Probeert aardiger te zijn.

3 reacties op “Waarom is er een kerk?”

Dag Evert,

Wat een katholieke opvattingen spreid jij ten toon. Mooi. Een vierde element is wijding. Een goddelijk mandaat om te doen wat alleen God kan, namelijk, Christus tegenwoordig stellen in de liturgische context.

Groet!

Hoi Rob,
Dank, inderdaad laat ik me steeds meer inspireren door de katholieke kerk en door de orthodoxe kerken. Mede daardoor krijg ik ook steeds meer oog voor de zwakke kanten van het evangelische kerk-zijn. Onder andere de sterke nadruk op het individu is een grote zwakte. De wijding voorkomt een sterke nadruk op het individu: ook een gewijde (priester) die niet erg charismatisch is, vertegenwoordigt wel Christus. Dat individualisme acht en dus dat gebrek aan wijding ik dus wel een zwakte van de evangelische kerken. Maar zijn evangelische kerken dan geen kerk? Die stelling gaat me toch wel erg ver. De drie elementen die ik boven noem, zijn volgens mij wel noodzakelijk voor een kerk om kerk te zijn. En ethiek is in mijn ogen eventueel een vierde. Een uitgebreidere uitleg van mijn visie op de elementen heb ik hier geschreven.
Ben wel benieuwd wat je van mijn uitleg vindt. Groet,
Evert